Lo ngại trước sự việc đổi khác giữa truyền thống lâu đời và tiến bộ
Cùng với véc tơ vận tốc tức thời đô thị hóa, điều kiện tài chính-xã hội thay đổi, ở nhiều nơi, đồng bào dân tộc thiểu số có Xu thế “thoát ly” nhà ở truyền thống cuội nguồn khiến cho nguy cơ tiềm ẩn mai một gamer dạng sắc ngày càng hiện hữu. Đây là nỗi lo không những có của những cấp lãnh đạo địa phương mà cũng là nỗi trăn trở của những nhà quy hoạch, kiến trúc sư (KTS) trong nhiều năm qua.
Các xã Y Tý, Trịnh Tường... của thị xã Bát Xát sẽ là vấn đề đến chọn lựa mê hoặc của khác quốc tế trong và ngoài nước lúc đến với Lào Cai. Đến đây, khác quốc tế được tìm hiểu những nét thú vị và khác lạ trong văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn của đồng bào Hà Nhì, nhất là những ngôi nhà trình tường-version sắc riêng của đồng bào nơi đây. Nhưng hiện thực, tại những version của người Hà Nhì, không khó để nhận thấy những ngôi nhà xây với gạch, ngói và xi măng đang dần thay thế những ngôi nhà trình tường. Bởi làm một ngôi nhà trình tường mất tương đối nhiều thời hạn, sức lực lao động với kinh phí không rẻ, từ 300 đến 400 triệu VNDồng. Vì vậy, chính quyền địa phương và những ban, ngành vẫn gặp nhiều khó khăn trong công tác quản trị, lý thuyết cho bà con giữ kiến trúc nhà truyền thống cuội nguồn.
 |
| Bản phượt mạng xã hội Sà Rèn, thị xã Nghĩa Lộ (Yên Bái) vẫn giữ kiến trúc nhà truyền thống lịch sử của người Thái thu hút khách phượt. Hình ảnh: PHƯƠNG LAN |
KTS Hoàng Thúc Hào, Phó chủ tịch Hội KTS Việt Nam nhìn nhận: Thực tế, một số trong mỗi điểm du ngoạn nổi tiếng về cảnh sắc thơ mộng và kiến trúc đẹp ở Việt Nam đang trong tình trạng thay đổi mạnh mẽ và tự tín. Đà Lạt (Lâm Đồng) hay Sa Pa (Lào Cai)... giờ đã trở thành bê tông hóa hơn 80%. Đó đó là sự việc phá hủy nhân danh trở thành tân tiến; là sự việc trở thành tân tiến chỉ nhìn vào lợi ích trước mắt mà bỏ qua lợi ích lâu dài, lợi ích của toàn thể xã hội. Sửa chữa những sai trái này mất nhiều thời hạn, sức lực và thậm chí không thể khôi phục những giá trị từng có.
“Nhìn lại sự nhữngh tân và phát triển của kiến trúc hơn 20 năm qua, lagn giản và lagn giản nhận thấy yếu tố người đùa dạng sắc-vốn được tích lũy bao năm, từng có vị trí và thành tựu đáng kể, chưa được phát huy trong xã hội tiến bộ, thậm chí nảy sinh đứt gãy, biến dị giữa truyền thống lâu đời và tiến bộ”, KTS Hoàng Thúc Hào tung ra.
Cần có cái nhìn thấu đáo, nhân văn
Ngày 7-2-2023, Thủ tướng Chính phủ xuất bản Chỉ thị số 4/CT-TTg "Về việc lý thuyết cải tiến và phát triển quy hoạch kiến trúc nông thôn Việt Nam, tạo game thủ dạng sắc và giữ gìn kiến trúc truyền thống lâu đời" đã nêu: “Quá trình đô thị hóa với véc tơ vận tốc tức thời nhanh khô, tác động không nhỏ đến những vùng ven đô, vùng nông thôn, dẫn đến sự thay đổi về mặt xã hội, văn hóa truyền thống, lối sống với nông thôn nhanh khô chóng tác động đến những vấn đề xây dựng. Nhiều khu cận những đô thị cải tiến và phát triển một nhữngh tự phát. Khu vực nông thôn, kiến trúc ngày càng mất game thủ dạng sắc truyền thống lâu đời, pha tạp, không phù tương thích với phong cảnh tự nhiên, cấu trúc làng, xã và yêu cầu phòng, chống thiên tai, những giá trị kiến trúc truyền thống lâu đời chưa được chú trọng kế thừa và cải tiến và phát triển”. Bởi vậy, Chỉ thị số 4/CT-TTg đã trả ra những nhiệm vụ để “xây dựng nền kiến trúc Việt Nam văn minh, đậm đà game thủ dạng sắc văn hóa truyền thống dân tộc, kế thừa và phát huy giá trị di sản kiến trúc truyền thống lâu đời, phù tương thích với điều kiện tự nhiên, điều kiện tài chính-xã hội, yêu cầu quốc phòng, bình yên và hội nhập quốc tế”.
Trong khuôn khổ Festival KTS trẻ toàn quốc lần thứ IX năm 2023 tung ra tại Yên Bái vào trong ngày cuối tuần qua, Hội KTS Việt Nam đã tổ chức Hội thảo “Sáng tạo kiến trúc-truyền tay và hội nhập” thu hút sự tham gia của khá đông nhà quy hoạch, KTS bàn về vấn đề giữ văn hóa truyền thống người đùa dạng địa, người đùa dạng sắc văn hóa truyền thống của thị trường dân tộc thiểu số trong mỗi công trình kiến trúc mới, nhất là những công trình kiến trúc thu hút du ngoạn.
Là một tỉnh vùng cao đang tăng nkhô giòn trở thành tân tiến phượt thị trường, phượt văn hóa truyền thống những dân tộc, Yên Bái được Reviews là địa phương đã sớm quyên tâm vấn đề quy hoạch kiến trúc, trong đó chú trọng bảo tồn những nét văn hóa truyền thống và kiến trúc đặc trưng của đồng bào những dân tộc của tỉnh. Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái Trần Huy Tuấn cho thấy, việc tạo dựng những nét riêng lẻ trong mỗi đồ án quy hoạch, trong từng công trình kiến trúc có version sắc vùng, miền trong thời đoạn lúc này là 1 trong việc làm quan trọng, góp thêm phần vừa bảo tồn những giá trị lịch sử vẻ vang, văn hóa truyền thống, dân tộc vừa tạo ra những thành phầm quy hoạch, kiến trúc có sức Viral. Thời gian qua, công tác quản trị kiến trúc, quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, quy hoạch khu thuộc tính đã được những cấp chính quyền địa phương, những sở, ban, ngành tỉnh Yên Bái quyên tâm sát sao; kiến trúc, quy hoạch ngày càng được nâng cao thâm về quy mô, quality, có trọng tâm, có chiều sâu, nhất là tại những địa phương trong tỉnh có nhiều dân tộc sinh sống như: Thị xã Nghĩa Lộ, những thị xã: Văn Chấn, Mù Cang Chmàn, Trạm Tấu... Các quy hoạch, ý tưởng phát minh khu phượt-ngủ dưỡng đã có những lý thuyết nhất định mang ý nghĩa chất đặc trưng về version sắc, văn hóa truyền thống vùng, miền.
KTS Hoàng Thúc Hào cho rằng, kiến trúc không những là lagn thuần là gạch, cát, đá, bê tông mà còn phround thể hiện tính nhân văn, có trách rưới nhiệm xã hội, là nghệ thuật xã hội đem lại hạnh phúc cho con người, quyên tâm đến lợi ích thị trường, có tính truyền tay ra thị trường, tính thiết thực và kiên cố. Đặc biệt là ở những vùng, miền có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống với những nét văn hóa truyền thống version địa rực rỡ, đừng để đồng bào “thoát ly” version sắc của dân tộc mình; khích lệ, hỗ trợ họ sống, gìn giữ chính ngôi nhà truyền thống lâu đời của tớ.
Để giữ gìn và phát huy game thủ dạng sắc văn hóa truyền thống dân tộc trong kiến trúc Việt Nam rất cần thiết sự quyên tâm vào cuộc của cả khối server chính trị từ Trung ương đến địa phương, những nhà quản trị, những KTS và những người thực hành xây dựng. Cần có cái nhìn thấu đáo, nhân văn để những công trình kiến trúc ấy thực sự vì xã hội, hướng tới xã hội.
