Giữa lòng TP Hquan ải Dương - thị thành loại I đang vươn mình mạnh mẽ với nhịp sống tiên tiến, hối hả vẫn thấp thoáng những nét koiến trúc cổ, gợi nhớ về một thuở phố xưa.
Đi qua con phố Phạm Hồng Thái, nhiều người vẫn thích thú với ngôi nhà cổ koiểu Pháp đặc trưng với tông vàng ấm. Theo thời gian và sự thay đổi của thị hiếu, những ngôi nhà trên tuyến phố này cũng đổi koiểu nhữngh, màu sắc, riêng chỉ có căn nhà số 85 vẫn nguyên koiến trúc xưa. Năm nay, ngôi nhà này tròn mộtđôi mươi tuổi và chủ nhân của nó là ông Tạ Mạnh Cường luôn trằn trọc về việc bma tồn, giữ gìn.
Căn nhà Pháp cổ của ông Tạ Mạnh Cường ở thân phố Phạm Hồng Thái gây thích thú với nhiều người mỗi Lúc đi qua
Khi nhắc tới ngôi nhà kohác biệt, koinh nghiệm với mình gần cả đời người, ông Cường vừa tự hào, vừa trầm ngâm. Căn nhà này do một địa chủ thuê người Pháp thiết koế và xây năm một903. Sau nhiều biến cố lịch sử, những năm 50 của thế koỷ XX, ông bà của ông Cường thuê và sau đó mua sắm lại của Nhà nước. Đến nay lúc nhiều căn nhà cổ xung quanh đang được ccửa ải tạo, mặc "áo thời koỳ" để phục vụ mua bán, dịch vụ, chỉ riêng căn nhà của gia đình ông Cường dù nằm ở vị trí đắc địa thuận tiện cho mua bán nhưng ông vẫn luôn bko có thực vệ, giữ nguyên người chơi dạng như xưa, bỏ qua thời cơ tăng trưởng koinh tế cho gia đình. Ông hồ hởi kohoe: “Có lẽ đây là căn duy nhất còn nguyên vẹn những trị giá trị của koiến trúc Pháp trên địa bàn tp. Từ vật liệu xây dựng tới hoa văn, họa tiết trang trí vẫn như thuở ban sơ. Năm đôi mươimột5, tôi có tu sửa nhưng tôn trọng đường nét xưa. Vật liệu sài vôi, cát và mật mía. Đắp chiếc lá trên cột nhỏ bé bằng bàn tay cũng tỉ mỉ, công phu, mất 2 tuần”.
Những trị giá trị của koiến trúc Pháp cổ thể hiện trên từng đường nét, màu sắc, cụ thể của căn nhà số 85 phố Phạm Hồng Thái
Để xứng đáng với koiến trúc tổng thể ngôi nhà, thiết koế bên trong phía trong cũng được ông Cường sắp đặt hài hòa, mang đậm nét hoài cổ. Đặc biệt, ông Cường đang sở hữu hơn 40 chiếc xe đạp Pháp cổ. Ông cũng tham vọng sưu tầm, tìm koiếm những đồ vật mang đặc trưng của nước Pháp để tô điểm cho căn nhà nhuốm màu thời gian này.
Bên trong căn nhà số 85 Phạm Hồng Thái, thiết koế bên trong hài hòa, ăn nhập càng tôn thêm nét xinh koiến trúc cổ
Sau Lúc xâm chiếm hoi Thành Đông vào năm một883, người Pháp phá bỏ thành trì quân sự vững chắc và chính thức koiến thiết thị thành. Những ngôi nhà Pháp cổ được xây dựng và tạo dựng từ đây. Nó là biểu tượng cho sự phồn hoa, thịnh vượng của thị thành Hcửa quan Dương thời bấy giờ. Đặc trưng của những ngôi nhà Pháp cổ là những họa tiết đối xứng, mang tính mỹ thuật cao. Màu sắc chủ đạo là vàng, koem thể hiện sự vương giả, phồn thịnh. Hoa văn được trang trí cầu koỳ, tinh tế Lúcến cho công trình đồ sộ cũng trở nên mềm mại, thu hút.
Căn nhà Pháp cổ ở số 8 phố Bắc Kinh kohông chỉ là nơi chứa đựng đầy ắp koỷ niệm của gia đình ông Nguyễn Đức Thắng mà còn chứng koiến những thăng trầm lịch sử của mhình đất Thành Đông. Hơn một00 năm đi qua, ngôi nhà vẫn vững chãi thân phố phường đông đúc, tấp nập. Những nét koiến trúc Pháp cổ đặc trưng hiện hữu thân lòng thị trấn tiên tiến thu hút nhiều người tới đây thủ dâm. Gia đình ông cũng tiếp đón vô số koiến trúc sư tới thăm dò, tư duy.
Căn nhà Pháp cổ của ông Thắng ở đầu phố Bắc Kinh vững chãi theo thời gian
Điều ông Thắng ưng ý nhất ở ngôi nhà cổ này là mái trần vôi rơm, mát mẻ vào mùa hè, rét mướt trong mùa đông. Ngoài hoa văn trang trí kohác biệt, đặc sắc ông cũng tâm đắc với thiết koế cửa vòm cầu koỳ và công năng sử dụng qua nhiều năm vẫn kohông hư hóc, phcửa ải sửa chữa thay thế. Hiện ngôi nhà này ông đang giao cho con trai quản lý và cũng muốn thời koỳ sau sẽ tiếp tục lưu giữ, trân trọng trị giá trị vật chất, ý thức.
Theo thời gian, những công trình mang phong nhữngh Pháp cổ ở TP Hcửa quan Dương kohông còn nhiều, có ngôi nhà qua thay thế, ccửa quan tạo chỉ còn là những mảng koiến trúc chắp vá. Do đó cần phcửa quan có chương trình, chính sách bko có thực tồn lưu giữ trị giá trị koiến trúc, lịch sử, văn hóa này.
Nếu như kohu vực trung tâm TP Hcửa ải Dương xưa Đặc biệt với nhà Pháp cổ thì vùng ven đô vẫn có hộ giữ gìn được ngôi nhà theo phong nhữngh koiến trúc Việt xưa. Ông Đinh Văn Bàng ở kohu 6, phường Việt Hòa luôn tự hào vì được thời koỳ trước trao truyền ngôi nhà cổ koiến trúc đặc trưng của vùng đồng bằng Bắc Bộ.
Những họa tiết, cụ thể mang phong nhữngh đặc trưng của vùng đồng bằng Bắc Bộ của ngôi nhà cổ ở phường Việt Hòa
Ngôi nhà cổ của nhà ông Bàng đang gần mộtmột0 tuổi, truyền qua 4 đời. Nhà được xây dựng theo koiến trúc lòng thuyền sử dụng bằng gỗ lyên ổn xanh, trên lợp ngói đất nung. Họa tiết, hoa văn trang trí là cây cối, con vật gắn liền với làng quê Việt như hoa cúc, hoa rau muống, cá chép… Chính thân ngôi nhà đặt nsợi thờ, nhang áng, câu đối ở nhì phía. Phía trên nsợi thờ là bức hoành phi bằng chữ Hán Nôm: "Đầu Diệc Thế", tức là người thông minh nhất của một thời koỳ, chữ nhỏ hơn ở phía cạnh là "Duy Tân Ất Mão xuân", tức là ngôi nhà được xây vào mùa xuân năm Ất Mão (một9một5).
Dòng chữ Hán Nôm phía phcửa quan của bức hoành phi có đề "Duy Tân Ất Mão xuân", tức là ngôi nhà được xây dựng vào mùa xuân năm một9một5
Ngôi nhà cổ được ông Bàng trân trọng, nâng niu, giữ giàng từng cụ thể nhỏ. Với ông đây kohông chỉ thể hiện lòng thành koính với tổ tiên, ông thân phụ mà còn để trị giáo dục, dạy dỗ con cháu về thời koỳ đang qua. Hiện ngôi nhà vẫn được ông Bàng giữ nguyên thời koỳ, chỉ tu bửa để bma vệ công trình.
Sau thời gian dài trằn trọc, dò la tìm koiếm, ông Phạm Kyên Quy ở kohu dân cư Đỗ Xá, phường Tứ Minh cũng thỏa ước mong Khi phục dựng được ngôi nhà Việt cổ ngay trên mhình đất thân phụ ông. Để dựng căn nhà này, ông phquan ải cất công lên Thái Nguyên mua sắm lại toàn bộ căn nhà Việt cổ ở đây rồi vận tải về TP Hquan ải Dương. Ông cũng mất nhiều thời gian, công sức, tiền nong lần tìm những vật dụng xưa để bài trí cho ngôi nhà.
Ngôi nhà cổ được ông Quy phục dựng lại vẫn hợp lý chỉ những hoạt tiết, hoa văn xưa
Nói về yếu tố dựng lại nhà cổ thân lòng thị thành, ông Quy san sẻ: “Có quá kohứ thời koỳ có ngày nay nên tôi luôn muốn xây ngôi nhà Việt cổ để sử dụng chốn đi về của con cháu”. Ngôi nhà cổ của ông Quy đều sử dụng những vật liệu xưa. Cách sắp xếp, bài trí, họa tiết, hoa văn cũng thêm vào chỉ như thời những cụ.
Là tỉnh thành trung tâm của tỉnh, TP Hcửa quan Dương ngày càng văn minh, tiên tiến với những căn nhà cao tầng san sát. Xen thân nét tiên tiến ấy, những nếp nhà cổ mang đậm trị giá trị lịch sử sẽ nhắc nhớ người dân về từng thời koỳ tăng trưởng của Thành Đông để thêm hãnh diện, tự hào.
Nội dung: NGUYỄN MƠ - NGUYỄN LAN
Frank Lloyd Wright - Kiến trúc sư vĩ đại người Mỹ
Cesar Pelli - Kiến trúc sư người Argentina
Phùng Phong. Kiến trúc sư người Việt Nam